Przyczyny i czynniki ryzyka raka
Opis
Rak rozwija się, gdy w komórce dochodzi do zmian w DNA (mutacji), które umożliwiają jej niekontrolowany wzrost. Komórki rakowe mogą wtedy wypierać normalne komórki lub wkraczać do tkanek organizmu.
Promieniowanie, substancje powodujące raka, infekcje i twoja genetyka mogą zwiększyć ryzyko mutacji, które prowadzą do powstania raka. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że w wielu przypadkach rakowi można zapobiec. Poznanie przyczyn raka i czynników ryzyka jest pierwszym krokiem w profilaktyce nowotworowej.1
Według American Cancer Society i National Cancer Institute, najczęstsze przyczyny i czynniki ryzyka zachorowania na raka to:
- Palenie i używanie tytoniu
- Alkohol
- Brak aktywności fizycznej
- Nadwaga lub otyłość
- Zła dieta
- Narażenie na działanie słońca
- Narażenie na promieniowanie
- Infekcje wirusowe i inne zakażenia
- Narażenie na działanie substancji powodujących raka
- Historia rodziny i genetyka
- Przewlekłe stany zapalne
- Hormony
- Immunosupresja
- Wiek
- Narażenia środowiskowe
Narażenie na promieniowanie
Najczęstszą formą narażenia na promieniowanie jest promieniowanie słoneczne. Innym rodzajem narażenia środowiskowego jest gaz radon, który może być obecny w glebie i gromadzić się w domu. Możesz być również narażony na promieniowanie w wyniku obrazowania medycznego lub leczenia.
Infekcje mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka na kilka sposobów. Niektóre infekcje wirusowe bezpośrednio wpływają na DNA, powodując powstawanie zmian nowotworowych. Inne infekcje mogą prowadzić do długotrwałego stanu zapalnego, co zwiększa ryzyko. Inne infekcje, takie jak HIV, tłumią układ odpornościowy, przez co nie może on skutecznie chronić przed rozwojem raka.
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) zwiększa ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy, odbytu, sromu i pochwy. Badania sugerują, że HPV odgrywa również ważną rolę w wielu nowotworach głowy i szyi, a prowadzone obecnie badania sprawdzają jego możliwą rolę również w innych nowotworach.3 Szczepionka przeciwko HPV jest zalecana dla dziewcząt i chłopców w wieku 11 lub 12 lat.
Wiek
Chociaż rak może wystąpić w każdym wieku, mediana wieku w przypadku rozpoznania raka wynosi od 65 do 74 lat, w zależności od rodzaju nowotworu. Z biegiem lat byłeś bardziej narażony na działanie czynników rakotwórczych i procesów zapalnych, a także minęło więcej czasu, zanim wolno rosnące nowotwory zaczęły dawać objawy. Twoje ciało staje się również mniej wydajne w znajdowaniu i niszczeniu komórek rakowych i przedrakowych. Istnieją jednak pewne formy raka, które występują częściej u dzieci, w tym rak kości i niektóre formy białaczki.5
Geny są ostateczną przyczyną wszystkich nowotworów, ale w zdecydowanej większości przypadków są to mutacje nabyte, które nie są przekazywane Twoim dzieciom. Masz “zdrowe” geny, ale w jednej komórce dochodzi do mutacji, która może wymknąć się spod kontroli.6 Powszechna jest podatność na nowotwory spowodowana onkogenami i nieaktywnymi genami supresorowymi nowotworów.
Jednak w 5% do 10% przypadków rak jest spowodowany rodzinnym zespołem nowotworowym, który może być dziedziczony. Jeśli w Twojej rodzinie występowały przypadki raka, np. raka piersi, podjęcie dodatkowych środków ostrożności jest niezwykle istotne. W przypadku niektórych nowotworów dziedzicznych dostępne są testy genetyczne. Więcej informacji na stronie http://www.zonebourse.com/MDXHEALTH-17498/actualite/MDXHEALTH-et-l-Universite-de-Maastricht-collaborent-sur-une-nouvelle-generation-de-tests-epi-gene-24332199/
Czynniki ryzyka związane ze stylem życia
Wiele z głównych czynników ryzyka zachorowania na raka można kontrolować. Może to być szczególnie korzystne dla osób, które są świadome pewnych predyspozycjiPalenie tytoniu nie tylko wpływa na płuca, ale także zwiększa ryzyko zachorowania na wiele nowotworów. W rzeczywistości palenie jest przyczyną 30% wszystkich zgonów z powodu raka w Stanach Zjednoczonych i odpowiada za 80% przypadków zgonów spowodowanych rakiem płuc. Rzucenie palenia natychmiast zmniejsza ryzyko zachorowania na raka.
Alkohol jest substancją drażniącą, która może uszkadzać komórki i promować produkcję rakotwórczych substancji chemicznych w jelicie grubym. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka spowodowane alkoholem, American Cancer Society sugeruje ograniczenie spożycia alkoholu do jednego drinka dziennie dla kobiet i dwóch drinków dziennie dla mężczyzn.9
Brak aktywności fizycznej
Ćwiczenie co najmniej 30 minut dziennie, pięć dni w tygodniu znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka.10 Nie musisz biegać w maratonach. Odkryto, że nawet lekkie ćwiczenia fizyczne – takie jak praca w ogrodzie przez kilka dni w tygodniu – zmniejszają ryzyko zachorowania na raka płuc, a także na inne rodzaje raka.
Otyłość jest jedną z głównych przyczyn raka. Podnosi ryzyko zachorowania m.in. na raka piersi, raka okrężnicy i odbytnicy, raka endometrium, raka przełyku, raka trzustki i raka nerki.11 Nadmiar komórek tłuszczowych wytwarza więcej hormonów – estrogenu i insuliny, które sprzyjają rozwojowi nowotworów.